نشانه‌های کمبود ویتامین C در بدن
به گزارش همشهری آنلاین، اگر کمبود ویتامین C به مدت ۳ ماه یا بیشتر ادامه یابد، علائمی مانند خونریزی از لب‌ها و لثه‌ها و سایر موارد پدیدار می‌شوند. تشخیص علائم کمبود ویتامین C می‌تواند به جلوگیری از عوارض جانبی کمک کند. در این بررسی از وبسایت «همشهری آنلاین» در مورد نشانه‌های کمبود ویتامین C در بدن صحبت می‌کنیم.
نقش ویتامین C در بدن
ویتامین C که به عنوان اسید اسکوربیک شناخته می‌شود، یک ویتامین مهم است که به سلامت بافت‌ها و سیستم ایمنی کمک می‌کند. ویتامین سی سلول‌ها و استخوان‌های شما را سالم نگه می‌دارد و به التیام پوست در هنگام بریدگی و زخم کمک می‌کند. همچنین در حمایت از غضروف و عروق خونی نقش دارد.
ویتامین C می‌تواند در حفظ عملکرد طبیعی سیستم ایمنی موثر باشد. علاوه بر این، این ویتامین برای حفظ انرژی روزانه برای انجام فعالیت‌های مختلف حیاتی است. مصرف نکردن یا کم مصرف کردن منابع اصلی ویتامین سی ممکن است باعث کمبود انرژی و احساس ضعف و خستگی شود.
توجه به این نکته مهم است که شما باید مقدار دوز مناسب روزانه را مصرف کنید تا دچار علائم کمبود ویتامین C نشوید. مقدار ویتامین C با توجه به سن و جنسیت فرد متفاوت است. حدود ۹۰ میلی گرم در روز برای مردان مورد نیاز است، در حالی که زنان باید ۷۵ میلی گرم در روز مصرف کنند.
اگر سیگار می‌کشید یا استرس شدید دارید، روزانه ۳۵ میلی گرم بیشتر مورد نیاز است. دوز توصیه شده برای کودکان بسته به سن آنها بین ۱۵ تا ۷۵ میلی گرم متغیر است. زنان باردار و شیرده به ۱۲۰ میلی گرم در روز نیاز دارند تا نیازهای متابولیکی خود را افزایش دهند.
بیشتر بخوانید: مواد غذایی که سرشار از ویتامین C هستند
علائم کمبود ویتامین C
علت اصلی کمبود ویتامین C، رژیم غذایی نامناسب است. بدن انسان به طور طبیعی ویتامین سی را سنتز نمی کند؛ به این معنی که شما باید این ویتامین از طریق مواد غذایی مانند سبزیجات، میوه‌ها و غذاهای غنی شده وارد بدن خود کنید.
با این حال، سطح کمبود ویتامین سی در انسان می‌تواند به طور گسترده‌ای متفاوت باشد. ابتدا علائم اولیه ظاهر می‌شوند و سپس در صورت ادامه دار بودن مشکل، علائم شدیدتر می‌شوند. در ادامه به مهمترین علائم کمبود ویتامین C اشاره می‌کنیم که بهتر است به آنها توجه داشته باشید:
پوست خشک و زبر
ویتامین C برای تولید کلاژن پوست ضروری است. کلاژن پروتئینی است که خاصیت ارتجاعی و آبرسانی پوست را حفظ می‌کند. بدون ویتامین C کافی، سنتز کلاژن کاهش می‌یابد و منجر به خشکی، زبری و پوسته پوسته شدن پوست می‌شود. در نتیجه، پوست ممکن است دچار پیری زودرس شود و بافت جوان خود را از دست بدهد. خشکی پوست همچنین می‌تواند پوست را مستعد ترک خوردن، تحریک و حساسیت به عوامل محیطی مانند باد یا سرما کند.
افراد مبتلا به کمبود ویتامین C ممکن است متوجه شوند که پوستشان به آرامی در اثر بریدگی‌ها یا خراش‌های جزئی بهبود می‌یابد. در موارد شدید، این وضعیت می‌تواند به کراتوز پیلاریس تبدیل شود که با برجستگی‌های کوچک و خشن روی پوست، به ویژه روی بازوها یا ران‌ها مشخص می‌شود. مصرف کافی ویتامین C از طریق رژیم غذایی یا مکمل‌ها می‌تواند سلامت و ظاهر پوست را بازیابی کند.
خونریزی و التهاب لثه‌ها
ویتامین C با حمایت از بافت‌های همبند و رگ‌های خونی در لثه‌ها نقش مهمی در حفظ سلامت لثه ایفا می‌کند. در صورت کمبود، لثه‌ها ضعیف و ملتهب می‌شوند که منجر به قرمزی، تورم و حساسیت می‌شود. درحقیقت، خونریزی و التهاب لثه را باید مهمترین علائم کمبود ویتامین C دانست. کمبود طولانی مدت این ویتامین ممکن است منجر به خونریزی لثه شود که حتی با مسواک زدن ملایم یا نخ دندان کشیدن بیشتر خواهد شد.
در موارد شدید، بافت لثه ممکن است شروع به عقب نشینی کند، ریشه دندان‌ها را در معرض دید قرار دهد، حساسیت و خطر عفونت را افزایش دهد. این وضعیت یکی از علائم بارز اسکوربوت، (یک اختلال شدید ناشی از کمبود ویتامین C) است. مصرف منظم میوه‌ها و سبزیجات غنی از ویتامین C مانند پرتقال و فلفل دلمه‌ای با تقویت بافت‌های دهان به پیشگیری و درمان مشکلات لثه کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: مصرف ویتامین C به درمان بیماری کمک می‌کند؟
شل شدن و افتادن دندان‌ها
کمبود ویتامین C بر سلامت لثه‌ها و بافت‌های همبند که دندان‌ها را در جای خود نگه می‌دارند، تاثیر می‌گذارد. کلاژن برای یکپارچگی ساختاری این بافت‌ها ضروری است و کمبود ویتامین C، سنتز کلاژن را مختل می‌کند. این موضوع می‌تواند منجر به لق شدن دندان‌ها شود که در صورت تداوم کمبود ممکن است در نهایت بیفتند. لثه‌های ضعیف بیشتر مستعد عفونت هستند و خطر از دست دادن دندان را تشدید می‌کند.
مشکلات دندانی ناشی از کمبود ویتامین C می‌تواند دردناک باشد و در خوردن غذا و صحبت کردن اختلال ایجاد کنند. همچنین این موضوع در بلند مدت باعث کاهش اعتماد به نفس خواهد شد. بازگرداندن سطح ویتامین C از طریق منابع غذایی یا مکمل‌ها می‌تواند به تقویت لثه و تثبیت دندان‌ها کمک کرده و از عوارض دندانی بیشتر جلوگیری کند. با ویتامین سی می‌توانید دندان‌هایی سالم و زیبا داشته باشید.
خونریزی‌های مکرر از بینی
ویتامین C از استحکام و انعطاف رگ‌های خونی از جمله مویرگ‌های ظریف داخل بینی حمایت می‌کند. کمبود این ویتامین این مویرگ‌ها را ضعیف کرده و آنها را مستعد شکستن حتی تحت فشار جزئی مانند عطسه می‌کند. خونریزی‌های مکرر بینی، یکی از اولین علائم کمبود ویتامین C هستند. این موضوع به ویژه در کودکان و افرادی شایع است که در معرض هوای خشک قرار دارند.
تحریک بیشتر بافت‌های بینی در بلند مدت باعث تشدید خونریزی بینی و در نتیجه خستگی و بی‌حالی شما می‌شود. حفظ سطح کافی ویتامین C از طریق یک رژیم غذایی متعادل به تقویت دیواره‌های مویرگ‌ها کمک می‌کند و احتمال خونریزی بینی را کاهش می‌دهد. برای کسانی که خونریزی مزمن بینی را تجربه می‌کنند، مصرف مرکبات، توت فرنگی یا غذاهای غنی شده می‌توانند یک درمان موثر باشند.
خستگی و ضعف عمومی
کمبود ویتامین C می‌تواند منجر به احساس خستگی مداوم و کاهش سطح انرژی شود. این موضوع بدین دلیل که ویتامین سی برای سنتز کارنیتین ضروری است. کارنیتین مولکولی است که به انتقال اسیدهای چرب به سلول‌ها برای تولید انرژی کمک می‌کند. بدون ویتامین C کافی، متابولیسم بدن کند می‌شود و فرد احساس تخلیه انرژی و ضعف خواهد کرد.
کمبود ویتامین سی باعث می‌شود تا سیستم ایمنی بدن فعال‌تر شود و برای مبارزه با عفونت‌ها به انرژی بیشتری نیاز پیدا کند. این موضوع منجر به خستگی بیشتر می‌شود. ضعف مزمن بدنی ممکن است از کم خونی نیز ناشی شود که اغلب با کمبود ویتامین C ارتباط دارد. مصرف غذاهای غنی از ویتامین C مانند کیوی، پرتقال و اسفناج می‌تواند به بازیابی انرژی و شادابی کمک کند.
کبودی آسان پوست با ضربات خفیف
ویتامین C با افزایش تولید کلاژن و بهبود یکپارچگی عروق، دیواره رگ‌های خونی را تقویت می‌کند. کمبود این ویتامین باعث ضعیف شدن مویرگ‌ها می‌شود. پارگی مویرگ‌ها منجر به کبودی ناشی از ضربه‌های جزئی یا صدمات خواهد شد. این کبودی‌ها اغلب به صورت لکه‌های بزرگ و ارغوانی ظاهر می‌شوند که بهبودی آنها بیشتر از حد معمول طول می‌کشد.
در موارد شدید، کبودی ممکن است خود به خود رخ دهد، حتی بدون آسیب قابل توجه! این موضوع می‌تواند هشدار دهنده باشد و اغلب یکی از اولین علائم کمبود ویتامین C است. افزودن ویتامین C به رژیم غذایی از طریق منابعی مانند گواوا، گوجه فرنگی یا مکمل‌ها می‌تواند به کاهش کبودی و حمایت از سلامت کلی پوست و عروق کمک کند.
تاخیر در بهبود زخم‌ها
کلاژن یک جزء حیاتی در روند بهبود زخم است، زیرا به تشکیل بافت همبند جدید برای بستن و ترمیم جراحات کمک می‌کند. کمبود ویتامین C تولید کلاژن را کند می‌کند و منجر به تاخیر در بهبودی زخم می‌شود. حتی بریدگی‌ها یا خراش‌های کوچک ممکن است هفته‌ها طول بکشد تا بهبود یابند و شاید زخم‌های بزرگتر مستعد عفونت شوند.
تاخیر در بهبودی می‌تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی شما تاثیر بگذارد و در موارد شدید منجر به زخم مزمن شود. افزایش مصرف ویتامین سی می‌تواند با بازگرداندن سطح کلاژن و بهبود عملکرد سیستم ایمنی، بهبودی را تسریع کند. غذاهایی مانند انواع توت‌ها، مرکبات و کلم بروکلی گزینه‌های عالی برای بهبود ریکاوری هستند.
درد و التهاب مفاصل
درد و التهاب مفاصل از علائم کمبود ویتامین C است. درحقیقت، ویتامین سی برای حفظ غضروف، رباط‌ها و سایر بافت‌های همبند در مفاصل حیاتی است. کمبود این ویتامین این ساختارها را ضعیف می‌کند و منجر به درد، سفتی و التهاب مفاصل می‌شود. افراد ممکن است تورم و ناراحتی را به ویژه در مفاصل تحمل کننده وزن مانند زانوها و لگن تجربه کنند.
کمبود طولانی مدت می‌تواند منجر به شرایطی شبیه به آرتریت، با کاهش تحرک و کیفیت زندگی شود. موارد شدید اسکوربوت نیز ممکن است شامل خونریزی در مفاصل باشد که درد زیادی را به همراه دارد. مصرف غذاها یا مکمل‌های غنی از ویتامین C می‌تواند ناراحتی مفاصل را کاهش داده و سلامت کلی اسکلتی عضلانی را بهبود بخشد.
موهای شکننده و موخوره
ویتامین C با حمایت از تولید کلاژن و افزایش جذب آهن به سلامت مو کمک می‌کند. کمبود این ویتامین باعث شکنندگی، خشکی و موخوره در تارهای مو می‌شود. با گذشت زمان، پوست سر نیز ممکن است خشک، پوسته پوسته یا مستعد تحریک شود. ریزش مو می‌تواند در موارد شدید رخ دهد، زیرا فولیکول‌ها از مواد مغذی مورد نیاز برای رشد محروم هستند.
افزودن ویتامین C به رژیم غذایی موها را تقویت می‌کند و باعث درخشندگی و خاصیت ارتجاعی آنها می‌شود. غذاهایی مانند مرکبات، پاپایا و سیب زمینی شیرین باعث تقویت طبیعی مو می‌شوند و از آسیب بیشتر جلوگیری می‌کنند. مصرف ویتامین سی به ویژه در مردان و زنانی که با ریزش موی دست و پنجه نرم می‌کنند، اهمیت دوچندانی دارد. بدین دلیل که ریزش مو را کنترل می‌کند.
افزایش وزن غیرمنتظره
افزایش وزن از علائم کمبود ویتامین C است. درحقیقت، ویتامین سی بر متابولیسم چربی تاثیر می‌گذارد و هورمون‌های استرس مانند کورتیزول را تنظیم می‌کند. کمبود این ویتامین ممکن است این فرآیندها را مختل کند و منجر به افزایش غیرمنتظره وزن بدن شود. توانایی بدن برای سوزاندن چربی به طور موثر کاهش می‌یابد و سطح کورتیزول اضافی ذخیره چربی را به خصوص در ناحیه شکم تشویق می‌کند.
خستگی مرتبط با کمبود ویتامین C می‌تواند سطح فعالیت بدنی را کاهش دهد و افزایش وزن را به همراه داشته باشد. اطمینان از دریافت کافی ویتامین C از طریق رژیم غذایی یا مکمل‌ها می‌تواند به بازگرداندن تعادل متابولیک، بهبود سطح انرژی و حمایت از مدیریت وزن کمک کند. غذاهایی مانند فلفل، پرتقال و توت فرنگی منابع موثری برای مبارزه با افزایش وزن هستند.
کاهش ایمنی و افزایش عفونت‌ها
ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی است که عملکرد گلبول‌های سفید را تقویت می‌کند. گلبول‌های سفید دفاع اولیه بدن در برابر عفونت‌هاست. کمبود این ویتامین پاسخ ایمنی بدن را ضعیف کرده و افراد را مستعد ابتلا به سرماخوردگی، آنفولانزا و سایر عفونت‌ها می‌کند. زخم‌ها ممکن است راحت‌تر عفونی شوند و بهبودی از بیماری‌ها می‌تواند بیشتر طول بکشد.
عفونت‌های مزمن می‌توانند در موارد شدید ایجاد شوند و سلامت کلی را بیشتر مختل کنند. مصرف منظم غذاهای غنی از ویتامین C باعث تقویت سیستم ایمنی، کاهش التهاب و افزایش توانایی بدن برای مبارزه با عوامل بیماری‌زا می‌شود. مرکبات، سبزیجات برگ‌دار و نوشیدنی‌های غنی شده منابع عالی برای تقویت سیستم ایمنی بدن هستند.
کم خونی ناشی از فقر آهن
ویتامین سی جذب آهن غیر هِم را از غذاهای گیاهی افزایش می‌دهد و نقش کلیدی در پیشگیری از کم خونی ایفا می‌کند. کمبود این ویتامین می‌تواند این فرآیند را مختل کند و منجر به کاهش تولید گلبول‌های قرمز خون شود. علائم کمبود ویتامین C و فقر آهن شامل رنگ پریدگی پوست، خستگی، سرگیجه و تنگی نفس هستند.
افرادی که کمبود آهن دارند، علائم آنها با کمبود ویتامین سی تشدید می‌شود. افزودن ویتامین C به وعده‌های غذایی مانند ترکیب اسفناج یا لوبیا با مرکبات، جذب آهن را بهبود می‌بخشد و کم خونی را کاهش می‌دهد. مصرف مکمل‌های ویتامین سی برای بازگرداندن سطوح سالم گلبول‌های قرمز خون توصیه می‌شود.
تغییرات خلق و خو و تحریک پذیری
ویتامین C از تولید انتقال دهنده‌های عصبی مانند سروتونین که خلق و خوی و رفاه عاطفی را تنظیم می‌کند، پشتیبانی می‌کند. کمبود می‌تواند منجر به تحریک پذیری، اضطراب و نوسانات خلقی شود. سطوح پایین مزمن ویتامین C ممکن است به احساس افسردگی یا استرس کمک کند. علاوه بر این، علائم فیزیکی کمبود ویتامین سی مانند خستگی و ضعف ایمنی، می‌توانند بی‌ثباتی عاطفی را تشدید کنند.
بازگرداندن سطح ویتامین C از طریق رژیم غذایی یا مکمل‌ها می‌تواند خلق و خو را بهبود بخشد و سلامت روان را افزایش دهد. غذاهایی مانند پرتقال، کیوی و فلفل دلمه‌ای می‌توانند با حمایت از عملکرد بهینه مغز به تثبیت احساسات کمک کنند. توصیه می‌شود در کنار مصرف ویتامین سی به سراغ فعالیت‌هایی مانند یوگا یا مدیتیشن نیز بروید تا آرامش بیشتری به دست آورید.
ضعیف شدن استخوان‌ها
ضعیف شدن استخوان‌ها از علائم کمبود ویتامین C است. کلاژن جزء حیاتی ساختار استخوان است و به همین دلیل، ویتامین C برای سنتز کلاژن ضروری است. کمبود این ویتامین می‌تواند استخوان‌ها را ضعیف کرده و آنها را مستعد شکستگی و پوکی استخوان کند. این امر به ویژه برای افراد مسن و افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های استخوانی نگران کننده است.
اختلال در جذب کلسیم و سایر مواد معدنی تقویت کننده استخوان می‌تواند این موضوع را تشدید کند. مصرف غذاهای غنی از ویتامین C در کنار منابع کلسیم می‌تواند تراکم و استحکام استخوان را بهبود بخشد. غلات غنی شده، توت فرنگی و مرکبات افزودنی‌های رژیمی موثری برای حمایت از سلامت اسکلتی و جلوگیری از عوارض مرتبط با استخوان هستند.
چگونه کمبود ویتامین C را برطرف کنیم؟
شما باید بتوانید ویتامین C کافی را از طریق رژیم غذایی خود با مصرف بیشتر غذاهای سرشار از ویتامین سی دریافت کنید. اگر نیاز به افزایش مصرف ویتامین C دارید، ممکن است از مکمل ویتامین سی استفاده کنید. ویتامین سی نمی‌تواند در بدن ذخیره شود، بنابراین شما هر روز به آن نیاز دارید. برای کمک به افزایش دریافت ویتامین C می‌توانید غذا و نوشیدنی‌های غنی از این ماده مغذی حیاتی بیشتری بخورید. برخی از غذاها و نوشیدنی‌هایی که حاوی مقادیر زیادی ویتامین C هستند عبارتند از:
- مرکبات مانند پرتقال و لیموترش
- فلفل دلمه‌ای
- توت فرنگی
- توت سیاه
- کلم بروکلی
- کلم بروکسل
- کاهو
- سیب زمینی
- هویج
- کیوی
- انبه
- آناناس
- باپایا
کلام آخر
شناسایی علائم کمبود ویتامین C برای جلوگیری از خطرات سلامتی و مسائل پزشکی ضروری است. نشانه‌های کمبود این ویتامین شامل خشکی پوست، و موهای شکننده، خونریزی و ملتهب شدن لثه، لق شدن دندان‌ها و سایر موارد هستند. فقدان ویتامین سی همچنین باعث خونریزی مکرر بینی، کبودی و تاخیر در بهبود زخم به دلیل ضعیف شدن عروق خونی می‌شود. خستگی، ضعف عمومی و نوسانات خلقی از تاثیرات کمبود این ویتامین بر متابولیسم بدن و عملکرد انتقال دهنده‌های عصبی ناشی است.
سیستم ایمنی ضعیف منجر به عفونت‌های مکرر می‌شود، در حالی که کم خونی فقر آهن باعث رنگ پریدگی پوست، سرگیجه و تنگی نفس خواهد شد. کمبود طولانی مدت وتامین C می‌تواند منجر به درد مفاصل، ضعیف شدن استخوان و افزایش وزن غیرمنتظره به دلیل اختلال در فرآیندهای متابولیک شود. توصیه می‌کنیم از مواد غذایی سرشار از ویتامین سی و مکمل‌ها در رژیم غذایی خود استفاده کنید.
