معمای رازآلود الهه مادر در صخره شیر | رمزگشایی از یک کتیبه ۲۶۰۰ ساله

همشهری آنلاین – یکتا فراهانی: پروفسور مارک مون از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا به‌تازگی متن کتیبه‌ ۲۶۰۰ساله ترکیه را رمزگشایی کرده و کلمه “Materan” را که اشاره‌ای به الهه مادر فریگی هاست در آن شناسایی کرده است.

صخره شیر

این بنای تاریخی که روی آن تصاویر شیر و ابوالهول حک شده به نام ارسلان کایا معروف است که در زبان ترکی به معنای صخره شیر است. در این کتیبه نام «ماتران»، الهه فریگی ها که در ترکیه کنونی تقریباً از ۱۲۰۰ تا ۶۰۰ قبل از میلاد شکوفا شد، نشان داده شده است. مارک مون، استاد تاریخ و باستان شناسی یونان باستان در دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا که مقاله ای در مورد این کتیبه نوشته در ایمیلی به لایو ساینس گفته که در ترکیه او را «به عنوان مادر» می شناختند.

مادر خدایان

به گزارش سایت archaeology محقق دیگری هم می گوید او یک کتیبه باستانی و به شدت آسیب دیده را کشف کرده که روی یک بنای تاریخی ۲۶۰۰ ساله در ترکیه حک شده است.

دیگر فرهنگ های باستانی نیز به ماتران احترام می گذاشتند. مون با اشاره به اینکه رومی ها او را “Magna Mater” یا “مادر بزرگ” می نامیدند، گفت: یونانی ها او را به عنوان مادر خدایان می شناختند.

بررسی سوابق کتیبه

مون در مقاله خود که در ۲۴ اکتبر در مجله Kadmos منتشر شد هم نوشت: در زمان ساخت بنای یادبود، پادشاهی به نام لیدیا به ماتران احترام زیادی می گذاشت.
او نیز می گوید بنای یادبود بر اثر هوازدگی و خشونت غارتگران به شدت آسیب دیده و خواندن کتیبه را بسیار سخت کرده است. مون در این مقاله اشاره می کند آنچه می گوید از قرن نوزدهممورد بحث بوده است. برای حل این معما، مون در زمانی که نور خوب بود از کتیبه با جزئیات عکس گرفت و عکس‌های قدیمی‌تر و سوابق کتیبه را دوباره بررسی کرد.

بیشتر بخوانید :
تصویری از نشانه‌های یک مسجد در تخت جمشید

دانشمندان اسرار ابوالهول را کشف کردند
تصویری از الهه مادر

به عقیده مون طبیعی است که بنای یادبود نام ماتران را داشته باشد، زیرا تصویری از الهه نیز در آن وجود دارد. نام ماتران احتمالاً بخشی از یک کتیبه بزرگ‌تر بوده است که توضیح می‌داد چه کسی این کتیبه را سفارش داده است و ماتران کیست.
مون می‌گوید او همچنین جزئیات مختلف سبکی بنا را نیز بررسی کرده که تاریخ کتیبه را به نیمه اول یا اواسط قرن ششم قبل از میلاد تایید می‌کند.

خواندن ماتران و بررسی بیشتر

باوجود این، روستیسلاو اورشکو، مدرس مدرسه عملی مطالعات پیشرفته در فرانسه که تحقیقات گسترده‌ای بر کتیبه‌های فریژی انجام داده است هم عقیده دارد این کار نمی‌تواند تفسیر جدیدی ارائه دهد.

اورشکو در ایمیلی به Live Science اشاره می‌کند مقاله مون در Kadmos چیز کاملاً جدیدی را در مورد کتیبه پیشنهاد نمی‌کند، فقط خواندن را مشخص می‌کند. اورشکو با اشاره به اینکه یافته‌های مون این تفسیر را تأیید می‌کند، گفت خواندن ماتران، با اشاره به الهه معروف فریگی، در قرن نوزدهم پیشنهاد شده بود.