تسهیلات کسب و کار؛ نیاز اساسی برای رشد فناوری اطلاعات

ارتباط فردا: محمدحسن‌زاده، رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران امروز در هشتمین جایزه فناوری اطلاعات که در وزارت کشور برگزار شد، اظهار کرد: اجازه دهید کمی درباره اهمیت کار شما که در حوزه فناوری اطلاعات فعال هستید، صحبت کنم و بگویم که این حوزه چه جایگاهی در دنیا و ایران دارد و چقدر مهم است که ما به فناوری اطلاعات بپردازیم. همچنین، ضروری است که زحمات کسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند را جبران کنیم. ما می‌دانیم که حتی پرداخت‌هایی که در سازمان‌ها برای متخصصان فناوری اطلاعات انجام می‌شود، بسیار کم است. توجه به فناوری اطلاعات ممکن است این مساله را تقویت کند تا در آینده بتوانیم به افرادی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، توجه بیشتری داشته باشیم. شاید جایزه‌ای که در نظر داریم، از این منظر قابل ارزیابی باشد که آینده فناوری اطلاعات برای ما اهمیت زیادی دارد.

وی افزود: سه موضوع مهم را برای شما مطرح می‌کنم تا به خاطر بسپارید که فناوری اطلاعات یک عامل تعیین‌کننده و حیاتی هم برای کشور و هم برای جهان است. بررسی‌ها نشان داده‌اند که فناوری اطلاعات تفاوتی سه درصدی در رشد تولید ناخالص داخلی کشورها ایجاد می‌کند؛ این مقدار بین دو و نیم تا سه درصد متغیر است و عمدتاً به دلیل سرمایه‌گذاری و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات است.

حسن زاده بیان کرد: نکته دوم این است که فناوری اطلاعات می‌تواند تفاوتی ۲۰ درصدی در ارتقای بهره‌وری کشورها ایجاد کند. بر اساس برنامه‌های موجود، ۱۰ درصد از سازمان‌هایی که از فناوری اطلاعات استفاده می‌کنند، بهره‌وری ۳۰ درصدی را تجربه می‌کنند. این نکته بسیار مهمی است. همچنین، ما شاهد یک تفاوت ۲۶ درصدی در افزایش تجارت الکترونیک هستیم. نیاز به توضیح ندارد که امروزه چقدر در تجارت از فناوری اطلاعات استفاده می‌شود و این تغییرات چگونه رخ داده است.

وی ادامه داد: اشتغال ایجاد شده در حوزه فناوری اطلاعات در ۱۰ سال گذشته به صورت مداوم رو به افزایش بوده است، در حالی که اشتغال در بخش‌هایی مانند کشاورزی رو به کاهش بوده است. با وجود اینکه کشاورزی ارتباط مستقیم با تامین غذا دارد، رشد فناوری اطلاعات به مراتب بیشتر و مداوم‌تر بوده است.

حسن زاده بیان کرد: همچنین هزینه‌هایی که در کشورهای مختلف در حوزه‌های مختلف انجام می‌شود، نشان‌دهنده این واقعیت است که امروز هزینه‌های زیادی در حوزه فناوری اطلاعات صرف می‌شود. به عنوان مثال، سازمان من در سال گذشته با فاصله‌ای زیاد در حوزه فناوری اطلاعات هزینه کرده است؛ این هزینه شامل امنیت، زیرساخت‌ها، منابع انسانی و بسیاری موارد دیگر می‌شود.

به گفته وی، بخش فناوری اطلاعات با فاصله‌ای زیاد و با افزایش مستمر از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۴ ارزش بیشتری در اقتصاد ایجاد کرده است. این نکته بسیار مهمی است؛ یعنی اگر شما سرمایه‌ای را در بخش فناوری اطلاعات قرار دهید، بیشتر از بخش‌هایی مانند کشاورزی بازده خواهید داشت.

حسن‌زاده با اشاره به هوش مصنوعی، بیان کرد: امروزه بسیاری از افراد این سوال را دارند که آیا سرمایه‌گذاری در این حوزه جواب خواهد داد یا خیر. پیش‌بینی‌ها نسبت به سال گذشته بهبود یافته و انتظار می‌رود که این روند ادامه پیدا کند. در واقع، می‌توان گفت که فناوری هوش مصنوعی در حال عبور از دوره‌های هایپ خود است و به یک ترند جا افتاده در حوزه فناوری تبدیل می‌شود.

وی افزود: نکته دیگری که باید به آن توجه کنیم، رشد ثبت‌نام در رشته‌های مرتبط با فناوری اطلاعات در مقایسه با کشاورزی است. در کشورهای مختلف، ثبت‌نام در رشته‌های فناوری اطلاعات به طور قابل توجهی بیشتر از کشاورزی بوده است. به عنوان مثال، چین و هند بیشترین رشد را در این زمینه داشته‌اند و حتی در ایالات متحده نیز این روند مشهود است. اگر از شما نظرسنجی کنیم که کدام رشته را برای فرزندان‌تان ترجیح می‌دهید، احتمالاً اکثر شما فناوری اطلاعات را انتخاب خواهید کرد.

رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران تصریح کرد: این داده‌ها نشان می‌دهند که در آینده، فضای فناوری اطلاعات شکل می‌گیرد و اهمیت آن روز به روز بیشتر می‌شود. من به مدل IDC نگاه کرده‌ام تا ببینم چه عواملی می‌توانند بر رشد صنعت فناوری اطلاعات تاثیر بگذارند. چند عامل تعیین‌کننده وجود دارند که می‌توانند باعث رشد یا رکود این صنعت شوند. یکی از مهم‌ترین عوامل، اقتصاد هوش مصنوعی است. اگر مشخص شود که آیا این اقتصاد می‌تواند به عنوان یک عامل تعیین‌کننده عمل کند یا خیر، تأثیر زیادی بر جایگاه فناوری اطلاعات خواهد داشت.

وی ادامه داد: مساله دیگر نوسازی زیرساخت‌هاست. امروزه پردازش‌ها در حوزه هوش مصنوعی و داده‌های عظیم به سمت پردازش‌های سنگین حرکت می‌کنند و این موضوع باید به دقت مورد توجه قرار گیرد. تاب‌آوری سایبری نیز بسیار مهم است؛ زیرا وقتی تمام سرمایه‌گذاری‌ها بر روی شبکه‌ها انجام می‌شود، امنیت سایبری آنها تعیین‌کننده خواهد بود.

حسن زاده بیان کرد: من سه سناریو برای آینده کشورمان در ارتباط با فناوری اطلاعات در نظر گرفته‌ام؛ اولین سناریو واگرایی است، یعنی اگر ما نتوانیم بین برنامه‌های توسعه و توجه به فناوری اطلاعات همخوانی ایجاد کنیم، این واگرایی می‌تواند برای هر دو طرف ضررآور باشد. اگر نتوانیم از قابلیت‌های فناوری اطلاعات برای برنامه‌های توسعه استفاده کنیم، این وضعیت بسیار نگران‌کننده خواهد بود.

وی افزود: سناریوی دیگر، تقابل بین سیاست‌های توسعه‌ای و فناوری اطلاعات است که بسیار خطرناک است. ما باید تلاش کنیم تا از وقوع چنین سناریویی جلوگیری کنیم. فناوری اطلاعات باید به عنوان یک تسهیل‌گر و پیش‌برنده در نظر گرفته شود.

به گفته وی، سناریوی مطلوب، سناریوی تعامل و همگرایی است. در برخی کشورها، برنامه‌های توسعه‌ای به وضوح فناوری اطلاعات را تقویت می‌کنند و این تعامل باعث ایجاد ارزش بیشتر و پیشبرد برنامه‌های توسعه‌ای می‌شود. این زنجیره تعامل باید ادامه پیدا کند تا بتوانیم به اهداف بلندمدت خود دست یابیم.

حسن زاده در ادامه سخنان خود گفت: در حوزه کسب و کار فناوری اطلاعات به مراتب به وضعیت بهتری نیاز داریم. این واقعیت که ما در زمینه انتشارات علمی پیشرفت‌های چشمگیری داشته‌ایم، اما در حوزه کسب و کار فناوری اطلاعات هنوز نتوانسته‌ایم به جایگاه مطلوب برسیم، نشان‌دهنده این است که باید تلاش بیشتری کنیم.

وی ادامه داد: دومین پیشنهادی که دارم، تقویت و توسعه اکوسیستم استارتاپ‌ها و کسب و کارهای نوپا در این حوزه است. ما باید فضایی را فراهم کنیم که ایده‌های نوآورانه بتوانند رشد کنند و به مرحله عملیاتی برسند. حمایت از استارتاپ‌ها نه تنها به ایجاد اشتغال کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به رشد اقتصادی و ارتقای سطح فناوری در کشور نیز منجر شود.

حسن‌زاده تصریح کرد: سومین پیشنهاد من، افزایش همکاری بین دانشگاه‌ها و صنعت است. ما باید از ظرفیت‌های علمی دانشگاه‌ها بهره‌برداری کنیم و ارتباطات بیشتری بین دانشجویان، محققان و فعالان صنعت برقرار کنیم. این همکاری می‌تواند به نوآوری‌های بیشتری در حوزه فناوری اطلاعات منجر شود و به ایجاد محصولاتی که نیاز بازار را پاسخگو باشد، کمک کند.

رئیس پژوهشگاه فناوری اطلاعات ایران بیان کرد: در نهایت، چهارمین پیشنهاد من، توجه به آموزش و پرورش نیروی انسانی متخصص در این حوزه است. ما باید نظام آموزشی خود را به گونه‌ای تغییر دهیم که دانش‌آموزان و دانشجویان با مهارت‌های لازم برای ورود به بازار کار آشنا شوند. آموزش‌های عملی و کارآموزی باید بخشی جدایی‌ناپذیر از برنامه‌های آموزشی باشد تا فارغ‌التحصیلان بتوانند به راحتی وارد بازار کار شوند و نیازهای صنعت را برآورده کنند.

وی افزود: در مجموع، اگر ما بتوانیم این چهار پیشنهاد را به طور جدی دنبال کنیم، می‌توانیم به تحقق سناریوی مطلوب نزدیک‌تر شویم و در نهایت، به رشد و توسعه پایدار کشورمان در حوزه فناوری اطلاعات کمک کنیم. این تلاش‌ها نه تنها به نفع صنعت فناوری اطلاعات خواهد بود، بلکه می‌تواند به رشد اقتصادی کلی کشور نیز منجر شود.

حسن زاده تاکید کرد: ما در زمینه ساختارهای کسب و کار فناوری اطلاعات در مقایسه با دیگر کشورها در وضعیت مطلوبی قرار نداریم و این یک نیاز بسیار ضروری است که باید فناوری اطلاعات را به عنوان بستر اصلی کسب و کار در نظر بگیریم. در سطح جهانی، سهم فناوری اطلاعات در بین ۵۰۰ شرکت برتر روز به روز در حال افزایش است. اگر به این لیست نگاه کنیم، متوجه خواهیم شد که بسیاری از این شرکت‌ها به طور مستقیم در حوزه فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند و دیگر شرکت‌ها نیز بر اساس فناوری اطلاعات به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند.

وی ادامه داد: همچنین، همکاری‌های بین‌المللی در این زمینه کلید موفقیت ماست. ما باید در حوزه فناوری اطلاعات به عمق پردازش و شبکه توجه کنیم. تجهیزات شبکه و ارتباطات در این حوزه از اهمیت بالایی برخوردارند. اگر نتوانیم همکاری‌های بین‌المللی را تقویت کنیم، از قافله جهانی عقب خواهیم ماند و توانمندی‌های موجود در کشور نیز به ارزش‌آفرینی نخواهد رسید.

حسن زاده بیان کرد: ما نیازمند این هستیم که خود را در شبکه بین‌المللی فناوری اطلاعات جانمایی کنیم. این امر نه تنها زمینه اشتغال را ارتقاء می‌دهد، بلکه چالش‌ها را نیز کاهش می‌دهد. همچنین، منابع انسانی در حوزه فناوری اطلاعات باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. ترکیب رشته‌های فنی، انسانی و اجتماعی در این زمینه اهمیت زیادی دارد. اگر بتوانیم این ترکیب را با جبران خدمات مناسب تقویت کنیم و نیروی انسانی را نگه داریم، می‌توانیم پیشرانه توسعه را در اختیار داشته باشیم. در غیر این صورت، بهره‌مندی از مواهب فناوری اطلاعات برای ما دشوار خواهد بود.

وی تصریح کرد: این موضوع نیازمند تسهیلات کسب و کار، تقویت مجامع حرفه‌ای تخصصی و ترویج و کاربردی‌سازی فناوری اطلاعات است.

انتهای پیام