ماهیان زینتی برای محیط‌زیست مضر هستند؟

ارتباط فردا: سید قباد مکرمی – مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران – در بازدید خبرنگاران از مرکز پرورش گیاهان و ماهیان زینتی،  صنعت ماهیان زینتی را یکی از بخش‌های مهم اقتصادی کشور دانست و اظهار کرد: این صنعت علاوه بر اشتغال‌زایی و درآمدزایی، تأثیر مثبتی بر امنیت روانی جامعه دارد.

وی با اشاره به فعالیت ۱۶۴۰ مرکز تولید ماهیان زینتی در کشور گفت: بیش از ۱۲ هزار نفر به‌صورت مستقیم در این صنعت مشغول به کار هستند و تعداد بیشتری نیز در اشتغال‌های غیرمستقیم مرتبط فعالیت می‌کنند.

مکرمی از ظرفیت بالای صادرات ماهیان زینتی سخن گفت و تصریح کرد: در حال حاضر، صادرات ما به ۹ کشور انجام می‌شود، اما ارزآوری آن کمتر از یک میلیون دلار است، در حالی که این صنعت پتانسیل بسیار بالایی برای افزایش صادرات دارد.

وی همچنین درباره میزان واردات در این حوزه بیان کرد: ارزش واردات ماهیان زینتی و نوزادان آبزی برای پرورش در کشور، حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار دلار است.

مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران یکی از مهم‌ترین موانع توسعه صادرات را نبود خطوط پروازی مستقیم دانست و تأکید کرد: با وجود چالش‌هایی مانند تحریم و محدودیت‌های پروازی، فعالان این حوزه توانسته‌اند ارزآوری مناسبی داشته باشند، اما برای توسعه بیشتر نیاز به حمایت‌های زیرساختی و تسهیل شرایط صادراتی است.

مکرمی از ایجاد نخستین تشکل ملی ماهیان زینتی خبر داد و گفت: این انجمن با هدف پیگیری مسائل صنعت، چه در داخل کشور و چه در سطح بین‌المللی، در حال شکل‌گیری است و به‌زودی مجمع عمومی آن با ۱۵۰ تا ۲۰۰ عضو اصلی برگزار خواهد شد.

وی با اشاره به اهمیت این صنعت در اشتغال‌زایی اظهار کرد: ماهی‌های زینتی علاوه بر اینکه بخشی از فرهنگ نگهداری حیوانات خانگی هستند، در سال‌های اخیر موجب گسترش اشتغال خانگی نیز شده‌اند، به‌طوری که بسیاری از زنان سرپرست خانوار از طریق پرورش و فروش این ماهیان امرار معاش می‌کنند.

مشکلات قانونی و بیمه‌ای صنعت ماهیان زینتی

مکرمی با انتقاد از نبود وحدت رویه در قوانین مرتبط با ماهیان زینتی در دستگاه‌های مختلف گفت: طبق قانون، آبزیان در دسته کشاورزی قرار دارند، اما متأسفانه برخی نهادها این تعریف را برای ماهیان زینتی لحاظ نمی‌کنند. این مسئله باعث شده تعرفه‌های برق و تسهیلات بیمه‌ای که برای مشاغل کشاورزی در نظر گرفته می‌شود، به فعالان این حوزه تعلق نگیرد.

وی همچنین به مشکلات موجود در زمینه صادرات اشاره کرد و افزود: یکی از موانع اساسی، نبود خطوط پروازی مستقیم برای ارسال ماهیان زنده به بازارهای بین‌المللی است. با وجود این مشکلات، صادرات ماهیان زینتی ایران به ۹ کشور انجام می‌شود، اما ظرفیت افزایش چند برابری آن وجود دارد.

نگاه نادرست به ماهیان زینتی به‌عنوان گونه مهاجم

مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران در پاسخ به برخی انتقادات درباره خطرات ماهیان زینتی برای محیط‌زیست گفت: برخلاف تصور عمومی، ۹۹ درصد ماهیان زینتی متعلق به مناطق گرمسیری هستند و در صورت ورود به منابع آبی کشور، به دلیل سرمای هوا شانس زنده ماندن ندارند.

وی با اشاره به تناقضات موجود در نگاه به حیوانات خانگی بیان کرد: در حالی که سالانه بیش از ۱۵۰ هزار دلار برای واردات خوراک سگ و گربه ارز اختصاص داده می‌شود، صنعت ماهیان زینتی که اشتغال‌زایی و ارزآوری دارد، کمتر مورد حمایت قرار می‌گیرد.

مکرمی تأکید کرد: این صنعت علاوه بر اشتغال‌زایی و ارزآوری، بخشی از فرهنگ نگهداری از حیوانات خانگی است که می‌تواند بدون ایجاد مشکلات بهداشتی، به بهبود سلامت روانی جامعه نیز کمک کند.

وی در ادامه با اشاره به فرآیند دقیق و نظارت چندلایه بر واردات ماهیان زینتی گفت: فرآیند صدور مجوز واردات، از شیلات آغاز می‌شود و گونه‌های مجاز ابتدا در سامانه ثبت و سپس توسط چندین مرجع قانونی بررسی می‌شوند. پس از تأیید، دامپزشکی و شیلات نیز بر نمونه‌ها و محموله‌های وارداتی نظارت کامل دارند. این روند نشان می‌دهد که واردات ماهیان زینتی یک فرآیند کاملاً کنترل‌شده است و هیچ‌گونه ورود بی‌ضابطه‌ای در این حوزه وجود ندارد.

کاهش زیستگاه‌های آبی ایران؛ چالش بزرگ‌تر از گونه‌های مهاجم

مکرمی با اشاره به کاهش شدید منابع آبی کشور افزود: بسیاری از زیستگاه‌های آبی کشور به دلایل مختلف از بین رفته‌اند. یک محقق آلمانی که برای بررسی گونه‌های بومی ایران به کشور آمده بود، اعلام کرد که بیش از ۷۰ درصد منابع آبی که به دنبال آن‌ها بود، دیگر وجود ندارند. در چنین شرایطی، نگرانی درباره ورود گونه‌های مهاجم، آن‌هم بدون مستندات علمی، باید مورد بازنگری قرار گیرد.

ماهی تیلاپیا و شایعات بی‌اساس درباره مضرات آن

مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران در خصوص شایعات مطرح‌شده درباره ماهی تیلاپیا گفت: متأسفانه برخی افراد غیرمتخصص ادعا کرده‌اند که مصرف این ماهی باعث آلزایمر، بیماری قلبی و فشار خون بالا می‌شود. این در حالی است که سازمان دامپزشکی کشور، سازمان غذا و دارو، و موسسه تحقیقات شیلات ایران هیچ‌گونه گزارشی مبنی بر وجود مشکل در مصرف این ماهی منتشر نکرده‌اند.

وی افزود: در سطح بین‌المللی نیز سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) و کمیسیون امنیت غذایی اتحادیه اروپا، که از سخت‌گیرترین نهادهای نظارتی هستند، مصرف تیلاپیا را نه‌تنها مجاز، بلکه توصیه کرده‌اند. به‌عنوان مثال، در دستورالعمل FDA آمده است که مصرف تیلاپیا دو بار در هفته برای سلامت مفید است.

رعایت ضوابط شرعی در پرورش و واردات آبزیان

مکرمی همچنین در پاسخ به برخی دغدغه‌های شرعی درباره پرورش و مصرف تیلاپیا اظهار کرد: تمام مزارع پرورش تیلاپیا در کشور تحت نظارت دقیق و مطابق با قوانین شرعی فعالیت می‌کنند. همچنین در مورد واردات، نظارت‌های شرعی در کشور مبدأ و مقصد انجام می‌شود و روحانیون بر مراحل مختلف آن نظارت دارند.

وی در پایان با اشاره به حمایت از تولید داخلی گفت: در سال‌های اخیر، پرورش تیلاپیا در ایران توسعه یافته و تولید داخل توانسته بخشی از نیاز کشور را تأمین کند. این روند می‌تواند به کاهش وابستگی به واردات و افزایش اشتغال‌زایی در بخش آبزی‌پروری کمک کند.

توسعه صنعت ماهیان زینتی در ایران؛ فرصت صادراتی در کنار چالش‌های داخلی

الهام ورزندیان – نماینده انجمن ماهیان زینتی – نیز در این نشست، اظهار کرد: نرخ دلار و مقرون به صرفه‌تر شدن تولید ماهیان زینتی در ایران، باعث شده که شاهد تولید گونه‌های بسیار متعدد و با کیفیت بسیار خوب در ایران باشیم. افزایش قیمت دلار انگیزه‌ای برای تولیدکنندگان ایجاد کرده است و ورود افراد تحصیل‌کرده شیلاتی به این حوزه نیز موجب شده که دانش تجربی با دانش تخصصی ترکیب شده و خروجی بهتری نسبت به گذشته ارائه شود.

وی افزود: در حال حاضر، بیش از ۱۵۰ گونه ماهیان زینتی در ایران تولید می‌شود که باعث شده ایران به یک مرکز عالی برای صادرات به کشورهای همسایه مانند کشورهای حوزه خلیج فارس، عراق، ترکیه و آذربایجان تبدیل شود. این امر به دلیل تنوع و کیفیت بالای ماهیان زینتی تولید شده در ایران و نزدیکی مسافتی به این کشورها است که هزینه‌های حمل و نقل را کاهش می‌دهد.

ورزندیان به دغدغه‌ها و چالش‌های موجود اشاره کرد و گفت: در هر اداره‌ای که به دنبال حمایت از تولیدکننده برویم، با مشکلات بسیاری روبرو می‌شویم. برای مثال، اگر امسال به ما گازوئیل برای استفاده زمستان بدهند، سال آینده هیچ تضمینی وجود ندارد که همین اتفاق بیفتد. خرید گازوئیل آزاد نیز، به عنوان قاچاق محسوب می‌شود.

نماینده انجمن ماهیان زینتی در پایان اظهار کرد: تولیدکنندگان بسیاری در ایران تقاضا کرده‌اند که ورود برخی ماهیان به کشور ممنوع شود، اما هوشیاری و آگاهی بالای این افراد از اهمیت ورود ژن‌های جدید و تنوع ژنتیکی موجب شده  که این تقاضاها متوقف شود. آن‌ها به خوبی می‌دانند که محدودیت و محرومیت نمی‌تواند از این صنعت حمایت کند و این امر موجب افزایش کیفیت تولیدات داخلی خواهد شد.

انتهای پیام