چالش‌های صنعت پسته ایران در رقابت با رقیب آمریکایی
محمودرضا مهدوی اناری- عضو هیئت امنای انجمن پسته ایران- در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: دقیقاً در زمانی که صنعت پسته آمریکا جهش عظیم حجم تولید را تجربه کرد، مقررات ضدصادرات کشور ما به کمک آمریکایی‌ها آمد تا بازار جهانی را قبضه کرده و مشتریان جهانی دودستی تقدیم فروشندگان آمریکایی شوند. متأسفانه در اثر فشارهای این مقررات، برخی صادرکنندگان ایرانی به ارائه و فروش پسته آمریکایی به مشتریان رو آوردند و چوب این رویه به گوش ارزآوری و باغداری ایران خورد. این پیش‌بینی در همان ابتدای وضع مقررات پیمان‌سپاری ارزی به مسئولین مربوطه از جمله بانک مرکزی و ریاست کمیسیون اقتصادی مجلس گفته شد، ولی توجهی نشد و امروز باید مسئولیت بپذیرند.
مهدوی اناری با انتقاد از تأثیر تعهد ارزی بر کاهش انگیزه صادرکنندگان بیان کرد: اکثر صادرکنندگان حرفه‌ای خود را از بازار کنار کشیده‌اند و بعضاً به مشتریان خارجی خود بار آمریکایی می‌فروشند. معدودی هم که باقی مانده‌اند، با بزخری از کشاورزان تجارت می‌کنند. صادرکنندگان ما سال‌هاست که به جای استفاده از روش‌های علمی بازاریابی، تنها راه افزایش سود را در کاهش قیمت صادراتی و رقابت منفی از طریق زیرفروشی و بخشیدن از کیسه کشاورز می‌دانند.
این فعال صنعت پسته با اشاره به پیشرفت‌های رقبا اظهار کرد: در شرایطی که رقیب آمریکایی چهارنعل در بازارهای جهانی می‌تازد، سیاست‌گذار ما هم به کمک آمریکایی‌ها آمده تا در این شرایط تحریم، صنعت پسته ایران رفته رفته نابود شود.
وی با مقایسه وضعیت صنعت پسته با فرش دستباف ایران خاطرنشان کرد: تفاوت نابودی این دو صنعت در این است که با از بین رفتن صنعت فرش، تنها دانش فنی و دارهای قالی کم‌قیمت کنار گذاشته شدند، اما نابودی صنعت پسته به معنای بیابان‌زایی در صدها هزار هکتار از املاک دایر باغات و سوخته شدن میلیاردها دلار سرمایه عظیم خواهد بود که ضربه‌ای سهمگین به اقتصاد کشور وارد می‌کند و تبعات اجتماعی و امنیتی گسترده‌ای خواهد داشت.
مهدوی اناری با اشاره به شرایط اقلیمی خاص مناطق زیر کشت پسته تأکید کرد: به علت شوری خاک و آب و اقلیم بسیار گرم و خشک، هیچ کشت جایگزینی در اراضی تحت کشت پسته نمی‌توان متصور بود و در صورت ادامه این روند، ورشکستگی‌ها و مهاجرت‌های گسترده در ۲۷ استان زیر کشت پسته را شاهد خواهیم بود. بسیاری از این گرفتاری‌ها از یک خشم نهفته در سیستم اداری کشور نسبت به صنعت پسته نشأت می‌گیرد. تصور می‌شود که صنعت پسته بسیار پولدار است و در هر گوشه یک نفر و یک سازمان مشغول سهم‌خواهی از آن هستند، درحالی‌که این صنعت راندمان اقتصادی بسیار پایینی دارد و اکثریت کشاورزان مقروض‌اند و با سیلی صورت خود را سرخ نگه می‌دارند. تبدیل ارز حاصل از صادرات پسته در سامانه ارز مبادله‌ای هم روزنه امیدی بود که عملا با سرکوب سیستماتیک نرخ ها در سامانه بسته شد و آنطور که قول داده شده بود به نرخ های بازار آزاد ارز نزدیک نشد.
عضو هیئت امنای انجمن پسته ایران نقش وزارت نیرو را نیز در مشکلات این صنعت پررنگ دانست و افزود: سال‌هاست که سوءمدیریت‌های مختلف این وزارتخانه، شرایط را برای کشاورزان سخت‌تر کرده است. مستهلک کردن سفره‌های زیرزمینی از طریق صدور بی رویه پروانه‌های بهره‌برداری چاه‌ها کم بود، اخیراً نیز قطع برق چاه‌ها در اوج فصل گرما و نیاز درختان به آب اضافه شده و تیشه به ریشه باغات زده، این در حالی است که حجم عظیمی از برق را صنایع، مخصوصاً فولاد و رمزارز، مصرف می‌کنند. قطع برق این صنایع تنها تولیدشان را کاهش می‌دهد، ولی قطع برق چاه‌های کشاورزی به معنای مرگ موجودات زنده ای به اسم “درخت” است.
وی در پایان هشدار داد: ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند تا صنعت پسته نیز به سرنوشت غم‌انگیز صنعت فرش دچار شود. صنعت فرش را به پاکستان، هند و افغانستان واگذار کردیم، اما در صنعت پسته، قافیه را به آمریکایی‌ها خواهیم باخت. اگر مداخلات جدی حاکمیتی صورت نگیرد، کشاورزان تنها قربانیان این فاجعه نخواهند بود.
انتهای پیام
