ترور مشروطه‌خواهان در محله سرتخت
همشهری آنلاین- بهاره خسروی :سید محسن ماجدی، ری پژوه در این باره تعریف می کند: «میرزا مصطفی افتخارالعلمای آشتیانی متخلص به صهبا در سال ۱۲۴۵ خورشیدی متولد شد. پدرش آیت اللَّه میرزا محمد حسن آشتیانی، رهبر نامدار نهضت تنباکو در تهران و مورد اعتماد میرزا بزرگ شیرازی در پایتخت بود. میرزا مصطفی پس از پایان تحصیلات نزد پدر و دیگر اساتید، به درجه اجتهاد رسید و در ماجرای نهضت مشروطیت، به این قیام مردمی ملحق شد. این روحانی در تلاش بود که میان مخالفان و موافقان مشروطه و مشروعه اتفاق نظری حاصل کند اما در این کار موفق نشد و به همین دلیل دست از مبارزه برداشت و از فعالیت در هر دو گروه کناره گرفت. او البته قبل از کناره‌گیری، در جریان تحصن علما در حرم حضرت عبدالعظیم (ع) از علمای پیشتاز بود. این روحانی به دست عده ای ناشناس، در نیمه شب دوم اردیبهشت ۱۲۸۸ شمسی، در چهل و سه سالگی به قتل رسید و در جوار حضرت عبدالعظیم (ع) به خاک سپرده شد.»
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
به گفته ماجدی این روحانی علاوه بر تبحر در علوم دینی، طبع شعر هم داشت و به سبک شاهنامه، منظومه ای را در ستایش خداوند و مدح اهل بیت و به ویژه امیر المومنین (ع) سرود که تحت عنوان افتخارنامه حیدری چاپ شد و به همین دلیل لقب افتخارالعلما را دریافت کرد. همچنین در ماجرای مشروطیت و تحصن علما و مهاجرت صغری به قولی به عنوان کارگردان ماجرا نقش مهم و موثری ایفا کرد.
این ری پژوه درباره مقبره خانوادگی این عالم ربانی توضیح می دهد: «پیکر این روحانی عالی‌قدر را سمت چپ ایوان حضرت عبدالعظیم (ع) به خاک سپردند و بعد از آن این مکان تبدیل به مقبره خانوادگی آشتیانی ها شد و در حال حاضر جزء بخش زنانه حرم محسوب می شود. البته به جز مرحوم افتخار العلما، چند تن از علمای بزرگ معاصر هم در همین مقبره خاکسپاری شده‌اند.»
