باغ چناری تفرجگاه شمیرانیها بود
همشهری آنلاین – ثریا روزبهانی: وقتی صحبت از چنارهای قدیمی تهران به میان میآید، چنار آستان مقدس امامزاده صالح(ع) در میدان تجریش هم در این فهرست میگنجد، اما پیشتر از این درخت چنار، تا حدود۲قرن پیشتر، کمتر از ۴۰۰-۵۰۰متر آنسوتر، زیستگاه درخت چنار کهنسال و بزرگی بود که مورد احترام اهالی شمیران بود.
داریوش شهبازی، تهرانپژوه، درباره این امامزاده و هویت تاریخی این چنار میگوید: «یکی از مکانهای تاریخی شمیران که محل تجمع اهالی محسوب میشد، نبش خیابان دربند حوالی قبرستان تجریش بود. اهالی منطقه روزهای جمعه یا تعطیلیهای خاص به اینجا میآمدند. معرکهگیران هم همینجا اسباب تفریح و تفرج مردم را تکمیل میکردند.»
شهبازی در ادامه روایت میکند: «این چنار در محوطهای مرتفع قرار داشت و به همین خاطر در روزهای تعطیل به نوعی تفرجگاه ساکنان آبادیهای نزدیک تجریش هم بود. هر خانواده بساط غذا و چای و… خود را میآورد و در این بلندی بساطش را پهن میکرد؛ جایی که درهها و باغهای جنوبی با منظرهای زیبا، چشماندازش بود. روزهای جمعه غوغایی از جمعیت در این گورستان قدیمی برپا میشد و مردم از دارا و ندار پیاده یا سواره به باغ چناری میرفتند و ساعاتی را شادمانه سپری میکردند. اکنون آثاری از آن باغ چنار و گورستان قدیمی تجریش باقی نیست. بیمارستان شهدای کنونی تجریش در اراضی همان امامزاده بنا شده است.
تنها سند این ادعا سخن دوستعلیخان معیرالممالک، ملقب به نظامالدوله، از رجال دوره قاجار، خزانهدار و رئیس ضرابخانه دوره ناصرالدینشاه قاجار است که درباره این مکان میگوید: «همگی جمعه، ۹ شعبان در سال شمسی۱۲۸۹ برخاستیم به هوای این مکان که روزهای جمعه غوغای غریبی است. جمعیت عجیبی بود که مثل اطراف لانه مورچه در حرکت بودند از زیر و روی همدیگر عبور میکردند. معیرالممالک همچنین در ۱۲ رجب ۱۲۸۹ شمسی مینویسد: «اخوی تقاضا کرد به این مکان برویم که شب عید است و ناچار تماشایی دارد. چراغان مختصری بود. درویشی معرکه گرفته داد و فریادی میکرد. قدری ایستاده، به منزل رفتیم.»