رشد ۸ درصدی اقتصاد ایران بدون سرمایه‌گذاری خارجی غیرممکن است
خبرگزاری مهر؛ گروه اقتصاد _ علی فروزان فر؛ در برنامه هفتم توسعه، رشد ۸ درصدی اقتصاد ایران به عنوان هدفی کلیدی تعیین شده است. اما آیا دستیابی به این رشد امکان‌پذیر است و منابع مالی مورد نیاز آن چگونه تأمین خواهد شد؟ محمد ربیع‌زاده، اقتصاددان و مدیر پیشکسوت بانکی، در گفت‌وگویی به بررسی این موضوع پرداخت و چالش‌های پیش‌روی تحقق این هدف را تحلیل کرد.
چالش‌های تحقق رشد ۸ درصدی
ربیع‌زاده در ابتدا به چالش‌های اصلی دستیابی به رشد ۸ درصدی اشاره کرد و گفت: برای تحقق این رشد، سالانه حدود ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز است. بخشی از این منابع باید از طریق نظام بانکی تأمین شود، اما نظام بانکی کشور با محدودیت‌های جدی مواجه است. با وجود سپرده‌های حدود ۱۰ هزار همتی، بخش عمده‌ای از این منابع در قالب تسهیلات اعطا شده و امکان تخصیص جدید به رشد اقتصادی محدود است.
وی افزود: برای حل این مشکل، بازگشت تسهیلات جاری و غیرجاری و افزایش سپرده‌ها ضروری است. همچنین باید سهم هر یک از بازیگران اقتصادی در برنامه هفتم به دقت تعیین و نظارت شود تا تحمیل اضافی به بخش‌های دیگر صورت نگیرد.
بهره‌وری؛ کلید رشد اقتصادی
ربیع‌زاده بهره‌وری را به عنوان یکی از عوامل کلیدی رشد اقتصادی برشمرد و گفت: بخش قابل توجهی از رشد اقتصادی برنامه‌ریزی‌شده، به افزایش بهره‌وری نیروی انسانی و کار مرتبط است. متأسفانه بهره‌وری در ایران بسیار پایین است و برای بهبود آن، نیاز به آموزش‌های هدفمند و آگاهی‌بخشی از طریق رسانه‌ها وجود دارد.
نقش بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری خارجی
این کارشناس اقتصادی همچنین به نقش بخش خصوصی در رشد اقتصادی اشاره کرد و گفت: با وجود تأکید برنامه هفتم بر تقویت بخش خصوصی، هنوز نشانه‌های محکمی از حمایت عملی از این بخش دیده نمی‌شود. بخش خصوصی واقعی باید تقویت شود تا بتواند در افزایش تولید ناخالص ملی (GNP) نقش مؤثری ایفا کند.
ربیع‌زاده در ادامه به اهمیت سرمایه‌گذاری خارجی برای رشد اقتصادی اشاره کرد و گفت: رشد اقتصادی بدون جذب سرمایه‌گذاری خارجی دشوار است. در برنامه هفتم، سرمایه‌گذاری خارجی به عنوان یکی از عوامل اصلی رشد ۸ درصدی دیده شده، اما در سال اول اجرای برنامه، نشانه‌های محسوسی از تحقق این هدف مشاهده نمی‌شود.
روابط بین‌الملل و عضویت در پیمان‌های منطقه‌ای
وی در خصوص تأثیر روابط بین‌الملل بر رشد اقتصادی گفت: عضویت ایران در پیمان‌هایی مانند بریکس و سازمان همکاری شانگهای می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای رشد اقتصادی ایجاد کند. اما برای بهره‌برداری از این فرصت‌ها، باید روابط اقتصادی با کشورهای همسایه، منطقه و جهان را تقویت کنیم. بازارهای جهانی فرصت‌های زیادی برای حضور ایران و جذب سرمایه‌گذاری خارجی فراهم می‌کنند.
موانع بین‌المللی و تصمیم‌گیری‌های کلان
ربیع‌زاده به موضوع FATF و تأثیر آن بر روابط بین‌المللی ایران اشاره کرد و گفت: تصمیم‌گیری درباره FATF همچنان بلاتکلیف است و این موضوع می‌تواند بر روابط اقتصادی ایران با دیگر کشورها تأثیر منفی بگذارد. نظام باید به سرعت درباره این موضوع تصمیم بگیرد و هزینه‌ها و منافع آن را به دقت بررسی کند.
ربیع‌زاده در پایان گفت: در برنامه هفتم، ۲.۸ درصد از رشد ۸ درصدی اقتصاد ایران متکی بر افزایش بهره‌وری است و سرمایه‌گذاری خارجی نیز به عنوان یکی از عوامل اصلی رشد دیده شده است. برای تحقق این اهداف، نیاز به تصمیم‌گیری‌های کلان و رفع موانع داخلی و بین‌المللی وجود دارد. بدون شک، دستیابی به رشد ۸ درصدی چالش‌برانگیز خواهد بود، اما با برنامه‌ریزی دقیق، رفع موانع موجود و اجرای مؤثر، امکان‌پذیر است.
