نگاه تهران به پروژه قطار ملی مترو
همشهری آنلاین – محسن هرمزی؛ معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران: دیروز قطار ملی مترو طی مراسمی تولید انبوه خود را آغاز کرد تا به دستان توانمند تولیدگران ایرانی، مهر پایانی بر انحصار ساخت مترو و قطعات مهم آن توسط کشورهای خارجی بزنیم. این البته همه دستاوردهای ما در مسیری که اشاره کردم، نیست. نگاه اصلی مدیریت شهری و گردانندگان پروژه قطار ملی، تامین نیاز بازار کلانشهرهای کشور است.
در تهران اگرچه ۱۱۸۱ واگن در چرخه تردد شهر زیرزمینی در اختیار داریم، این میزان سال‌هاست در دوره‌های مختلف مدیریت شهری گسترش نیافته و برای پاسخ به نیاز ترددهای شهری کفایت نمی‌کند. بنابراین ما قرارداد ۱۱۸۴ واگن را منعقد کردیم. این واگن‌ها در وهله نخست با تکیه بر توانمندی داخلی و در وهله بعد با توجه به ضرورت تجهیز سریع ناوگان، با کمک کشورهای خارجی تامین می‌شوند. در نگاه کلان‌تر اما می‌دانیم که کلانشهرهای صاحب متروی کشور با ۸هزار دستگاه کمبود مواجه هستند و تامین نیاز آنها ضرورتی است که مسیر توسعه پروژه قطار ملی مترو را هموار می‌کند. بنابراین در تهران تلاش کردیم در قالب شرکت واگن‌سازی، سرعت ساخت و تجهیز واگن‌های مترو را سرعت بخشیم. حالا با اطمینان می‌توانیم این افتخار را ابراز کنیم که در پی قرارداد تامین واگن‌های مترو، ظرفیتی ایجاد کرده‌ایم که بتوانیم به‌طور متوسط در روز یک دستگاه واگن تولید و تجهیز کنیم.
نکته دیگر که باید در زمینه پروژه توسعه قطار ملی مترو به آن بپردازم، ارقام صرفه‌جویی ارزی این برنامه است. واگن‌های وارداتی مترو قطعا میزان معتنابهی ارز و سرمایه از کشور خارج می‌کنند. هر واگن مترو در حال حاضر ۱.۳میلیون یورو قیمت دارد و در این پروژه قرار است ۵۰درصد صرفه‌جویی ارزی صورت گیرد. این صرفه‌جویی برای همه شهرهای دارنده و خواهان مترو ارزش بالایی دارد.
تامین نیاز کلانشهرهای کشور به حمل‌ونقل ریلی درون‌شهری و کاهش چشمگیر هزینه‌ها، البته همه دستاوردهای مدیریت شهری در این پروژه نیست. در پروژه قطار ملی مترو، ۴۰شرکت دانش‌بنیان پای کار آمده‌اند و همه توان و نیروی خود را برای استقلال کشور در زمینه مترو به‌کار گرفته‌اند. این شرکت‌ها که طی سال‌های اخیر بروز و ظهور ویژه‌ای یافته‌اند، هر یک به‌نحوی در ساخت بخش‌های متخلف مترو سهم دارند و نمادی از بالندگی کشور به توانمندی داخلی هستند. البته در مسیر همکاری با این شرکت‌ها مدیریت شهری ششم، سنگ‌های بزرگی را از مسیر برداشته تا جهاد مهندسان ایرانی برای ساخت مهم‌ترین سامانه حمل‌ونقل شهری عملیاتی شود. علاوه بر ۴۰شرکت مذکور، ۵شرکت تولید واگن یعنی همه موجودی سازندگان واگن کشور نیز در این پروژه به‌خط شده‌اند.
نکته آخر که باید آن را مدنظر قرار دهیم، حمایت نهادهای مختلف کشور در این پروژه بوده که توانسته‌ایم تا ۸۵درصد یک قطار مترو را بومی‌سازی و تولید کنیم. در این مسیر کمک ۷۷میلیون یورویی وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه توانسته موتور محرکه طرح باشد. جا دارد همین‌جا یادآور شوم که برای تحقق قرارداد ۱۱۸۴ واگن نیز تهران و مردم آن منتظر دست همکاری دولت و نهادهای بودجه‌ریز هستند تا راه برای توسعه زیرساخت‌های شهری و افزایش رضایت شهروندان از نهادهای حاکمیتی هموار شود.
