کوچه‌ای که رهگذرانش همیشه می‌گریستند
همشهری آنلاین ـ سمیرا باباجانپور : کوچه‌ای که این روزها به نام کنسولگری معروف است روزگاری در انتهای خود یکی از قدیمی‌ترین غسالخانه‌های تهران را جای‌داده بود. نصرالله حدادی، تهران پژوه، می‌گوید: «این کوچه به‌واسطه غسالخانه‌ای که در انتهای آن قرار داشت به کوچه مرده‌شورخانه معروف بود. درگذشته غسالخانه‌ای دریک محدوده وجود داشت و اهالی محله‌های مختلف برای غسل میت ااز آن استفاده می‌کردند. غسالخانه اودلاجان هم عمومیت داشت و نه‌تنها مسلمانان بلکه کلیمیان هم از آن استفاده می‌کردند.»
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
باغ و عمارت حسن میرزا امین دربار نیز در این کوچه قرار داشت و یکی از معروف‌ترین کوچه‌های محله اودلاجان بود. رحیم طوبایی از معتمدین محله می‌گوید: «در بقعه پیرعطا قبرستان کوچکی بود که در سالیان بسیار دور به‌عنوان قبرستان محله استفاده می‌شد. البته این عمومیت نداشت و اکثر مردم مردگان خود را به قبرستان‌های تهران همچون قبرستان مسگر آباد می‌بردند. در مرده‌شورخانه اودلاجان مرده را غسل داده و بعد به قبرستان می‌بردند.»
آن روزها مراسم‌های بزرگ و تجملاتی همچون امروزه نبود. بعد از دفن بیشتر اهالی به خانه صاحب‌عزا می‌رفتند و حتی برای عرض تسلیت غذا هم می‌پختند تا خانواده متوفی مجبور به آشپزی نشود.
طوبایی در ادامه می‌گوید: «قبرستان قدیمی محله اودلاجان که در نزدیکی بقعه پیرعطا قرار داشت قبل از سال ۱۳۳۰ به فضایی مخروبه با سنگ‌قبرهایی شکسته تبدیل شده بود. برخی حتی زباله و نخاله را در این قبرستان انباشته می‌کردند. همین امر باعث شد تا مردی به نام مصطفی نجات این قبرستان را به زورخانه تبدیل کند و سال ۱۳۳۲ به نام زورخانه نجات میزبان پهلوانان محله اودلاجان شد. بعد از مرگ مصطفی نجات مرحوم حاج محمود همایون صفت معروف به محمود قزوینی چراغ این زورخانه را روشن نگاه داشت. متأسفانه بعد از محمود قزوینی زورخانه دیگر رونق گذشته را نداشت و درهایش بسته شد و ورثه آنجا را فروختند.»
