۸ گام طلایی برای سرمایه‌گذاری آینده؛۸ بسته حمایتی صندوق نوآوری سکوی پرتاب دانش‌بنیان‌ها می‌شود
به گزارش ایسنا، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و توسعه فناوری یکی از اولویت‌های اصلی در مسیر پیشرفت اقتصادی ایران به‌شمار می‌رود. در این راستا، صندوق نوآوری و شکوفایی با طراحی ۸ بسته حمایتی، زمینه لازم برای رشد و توسعه این شرکت‌ها را فراهم کرده است. این بسته‌ها با تمرکز بر تأمین مالی، تسهیل فرایند تجاری‌سازی، توسعه بازار و تقویت سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر، شرکت‌های دانش‌بنیان را در مسیر افزایش بهره‌وری و رقابت‌پذیری قرار می‌دهد. در ادامه، جزئیات این بسته‌ها و تأثیر آنها بر اکوسیستم نوآوری کشور بررسی خواهد شد.
این برنامه در قالب ۸ بسته حمایتی با دو رویکرد مشارکت مردم در جهش تولید دانش‌بنیان و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق تأمین مالی با مشارکت مردم و استفاده از سرمایه‌های خُرد مردمی برنامه‌ریزی شده است.
۱.بسته «جهش»:
این بسته در راستای تأمین نقدینگی برای افزایش تولید محصولات دانش‌بنیان تعریف شده و دامنه شمول آن شرکت‌های دانش‌بنیان است که بر اساس گزارش‌های معاملات فصلی و یا صورت‌های مالی با فروش، کل فروش آنها بیشتر از ۵ میلیارد تومان و یا حداقل ۱۰ درصد فروش شرکت مربوط به فروش محصولات دانش‌بنیان باشد.
این شرکت‌ها باید دارای برنامه عملیاتی مشخص برای رشد تولیدات دانش‌بنیان خود به یکی از دو شرح زیر باشند.
* رشد حداقل ۲ برابری مقدار تولید محصولات و یا خدمات دانش بنیان و رشد حداقل ۳ برابری فروش محصولات و خدمات دانش بنیان در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۲
* افزایش فروش محصولات و یا خدمات دانش بنیان به میزان حداقل ۱۰۰ میلیارد تومان و رشد حداقل ۵۰ درصدی فروش محصولات در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۲
* خدمات قابل ارائه در این بسته شامل تأمین هزینه‌های جاری (سرمایه در گردش) تولید (از قبیل مواد اولیه، دستمزد، برون‌سپاری و …) و کسری نقدینگی مورد نیاز اجرای قراردادهای مرتبط با محصولات/خدمات دانش‌بنیان می‌شود که می‌توانند از تسهیلات با نرخ مصوب شورای پول و اعتبار با بازپرداخت حداکثر ۱۲ ماهه تا سقف ۱۰۰ میلیارد تومان از طریق بانک‌های عامل صندوق بهره‌مند شوند.
۲. بسته «۱۰۰۰ فناور»:
تاکید این بسته تبدیل ۱۰۰۰ شرکت دانش‌بنیان «نوپا» به «فناور» است. فروش کل این شرکت‌ها باید کمتر از ۴۰ میلیارد تومان و بیش از ۱۰۰ میلیون تومان و دارای نیروی انسانی بیمه‌شده مطابق فهرست بیمه تأمین اجتماعی باشد.
همچنین شرکت باید فاقد چک برگشتی باشد.
هدف از این بسته حمایتی تامین هزینه‌های جاری مورد نیاز تولید (سرمایه در گردش) شرکت‌های دانش‌بنیان برای توسعه کسب‌وکار است. بر همین اساس شرکت‌های دانش‌بنیان متقاضی می‌توانند از یکی از تسهیلات زیر بهره‌مند شوند:
* تسهیلات قرض‌الحسنه تا سقف ۳ میلیارد تومان، پرداخت یکجا و بازپرداخت بدون تنفس حداکثر ۴۸ ماهه
پرداخت تسهیلات از طریق بانک‌های عامل تبصره ۲ بودجه ۱۴۰۳ (سینا، تجارت، ملت، رفاه، مهر)
* این تسهیلات ۲۰ درصد تا سقف ۴ میلیارد تومان، پرداخت مرحله‌ای با حداکثر ۶ ماه تنفس و ۱۸ ماه بازپرداخت خواهد بود.
۳. بسته «ضامن»:
ضمانت انتشار اوراق در بازار سرمایه توسط شرکت‌های دانش‌بنیان از رویکردهای این بسته حمایتی به شمار می‌رود و هدف آن، تامین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان بزرگ از محل منابع بازار سرمایه از طریق انتشار اوراق صکوک است.
مطابق ضوابط سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت‌های بزرگ (از جمله شرکت‌های دانش‌بنیان بزرگ) می‌توانند در صورت احراز شرایط، نسبت به انتشار اوراق، اقدام و از این طریق، منابع مورد نیاز خود را از بازار سرمایه تامین کنند:
اوراق صکوک، نوعی اوراق بهادار قابل معامله در بازارهای مالی است که با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار منتشر می‌شود و پس از فروش این اوراق در بازار سرمایه، منابع حاصل از فروش آن در اختیار شرکت متقاضی (بانی اوراق) قرار داده می‌شود.
به دلیل شرایط خاص انتشار اوراق صکوک، معمولاً شرکت‌ها برای تامین منابع مالی بیش از ۱۰۰۰ میلیارد ریال از این مسیر اقدام می‌کنند.
منابع ناشی از انتشار و فروش اوراق را می‌توان برای تأمین هزینه‌های جاری (سرمایه در گردش) و یا توسعه زیرساخت تولید (سرمایه ثابت) استفاده کرد.
منابع ناشی از انتشار و فروش اوراق به طور یکجا در اختیار شرکت متقاضی قرار داده می‌شود. اما سود اوراق به صورت دوره‌ای (معمولاً هر ۳ ماه یکبار) و اصل آن در پایان دوره (معمولاً ۴ ساله) توسط شرکت متقاضی (بانی اوراق) بازپرداخت می‌شود.
یکی از ارکان اصلی انتشار اوراق، «ضامن» یا به بیان دقیق‌تر، «رکن ضامن» است که ضمانت بازپرداخت سود و اصل اوراق را برعهده دارد. با توجه به سود اوراق و دوره آن، معمولاً مبلغ این ضمانت حدود ۲ برابر اصل اوراق است. برای مثال، اگر شرکت متقاضی قصد داشته باشد ۲۰۰۰ میلیارد ریال اوراق ۴ ساله منتشر کند، باید حدود ۴۰۰۰ میلیارد ریال ضمانت‌نامه تامین کند.
شرکت‌های دانش‌بنیانی که همه شرایط زیر را دارا باشند، می‌توانند با شرکت در این فراخوان نسبت به انتشار اوراق و تامین مالی از بازار سرمایه اقدام کنند:
* فروش کل شرکت در سال ۱۴۰۲ (بر اساس گزارش‌های معاملات فصلی/صورت‌های مالی) بیشتر از ۵۰۰ میلیارد تومان باشد
در سال ۱۴۰۲ ( بر اساس گزارش‌های معاملات فصلی/صورت‌های مالی) حداقل ۳۰ درصد فروش شرکت مربوط به فروش محصولات دانش‌بنیان باشد.
* شرکت‌های دانش‌بنیان برای ضمانت انتشار اوراق صکوک مورد نیاز خود می‌توانند معادل ۵۰ درصد مبلغ اصل و سود اوراق تا سقف ۳۰۰۰ میلیارد ریال، از «ضمانت‌نامه اعتباری» صندوق نوآوری و شکوفایی بهره‌مند شوند. به بیان دیگر صندوق نوآوری و شکوفایی در تعامل با بانک‌ها متعهد شده است به منظور تامین وثایق شرکت‌های دانش‌بنیان برای انتشار اوراق از طریق بازار سرمایه، ضمانت‌نامه‌ای معادل ۵۰ درصد مجموع اصل و سود اوراق را به بانک ارائه دهد و بانک برای الباقی وثایق، صرفاً اسناد تجاری از شرکت‌های دانش‌بنیان دریافت کرده و ۳۰ درصد تخفیف در کارمزد صدور ضمانت‌نامه در نظر بگیرد.
۴. بسته «توانا»:
این بسته حمایتی در راستای افزایش ظرفیت تولید شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق تامین سرمایه ثابت و هدف از آن توسعه ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان برای تولید محصولات و خدمات و فراهم‌سازی زمینه جهش تولید دانش‌بنیان به عنوان یکی از ارکان مهم اقتصاد مردمی است.
شرکت‌های دانش‌بنیان دارای همه شرایط زیر، می‌توانند از خدمات این بسته بهره‌مند شوند:
* فروش کل شرکت کمتر از ۵۰۰ میلیارد تومان باشد یا در غیر این صورت، دست کم ۵۰ درصد فروش شرکت مربوط به فروش محصولات و یا خدمات دانش‌بنیان باشد.
* در مورد شرکت‌هایی که فروش کل آنها بیشتر از ۵۰۰ میلیارد تومان است و سهم دانش‌بنیان این فروش از ۵۰ درصد کمتر است، شرکت باید برنامه عملیاتی مشخصی برای رشد تولید محصولات و یا خدمات دانش‌بنیان خود داشته باشد، به گونه‌ای که سهم فروش محصولات/خدمات دانش‌بنیان در کل سبد فروش شرکت دست کم ۲ برابر شده و از ۱۰ درصد فروش کل نیز بیشتر شود.
* شرکت توان تامین حداقل ۳۰ درصد از منابع نقدی مورد نیاز طرح را دارا باشد.
هدف این بسته تامین هزینه‌های سرمایه ثابت مورد نیاز شرکت‌های دانش‌بنیان برای ایجاد و یا توسعه خط تولید محصولات و خدمات دانش‌بنیان از قبیل تجهیزات تولید، تجهیزات آزمایشگاهی، تأسیسات و … است. این تسهیلات با دوره اجرای حداکثر ۱۸ ماه و دوره تنفس و بازپرداخت حداکثر ۴۸ ماه تا سقف هر فقره ۱۰۰ میلیارد تومان و با امکان استفاده از ضمانت‌نامه اعتباری صندوق در دریافت تسهیلات از طریق بانک‌های عامل پرداخت می‌شود.
۵.بسته«کارآفرین»:
تقویت کارآفرینی و خوداشتغالی از طریق محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان هدف این بسته است. صندوق نوآوری و شکوفایی در نظر دارد فروش محصولات دانش‌بنیان به خریدارانی (حقوقی یا حقیقی) که برای راه‌اندازی کسب و کار اقدام به خرید می‌کنند را به صورت ویژه و از طریق اعطای تسهیلات فروش اقساطی با شرایط زیر مورد حمایت قرار دهد.
شرکت های دانش بنیان دارای تمامی شرایط زیر، مخاطب این فراخوان هستند:
* شرکت‌هایی که محصول دانش‌بنیان آنها تجهیزات یا ماشین آلاتی است که با بهره گیری از این محصولات مستقلاً، امکان راه اندازی یک کسب و کار وجود دارد. (نمونه محصولات دانش‌بنیان قابل خرید در این طرح)
* در صورتی‌که شرکت قبلاً از خدمات تسهیلاتی صندوق (به صورت مستقیم یا با اخذ معرفی‌نامه) استفاده کرده باشد، اثر دریافت این خدمات در توسعه و رشد شرکت قابل احراز باشد.
در این بسته حمایتی تسهیلات فروش اقساطی(لیزینگ) با شرایط زیر به متقاضیان پرداخت می‌شود:
مبلغ: ۵۰۰ میلیارد ریال تا سقف ۸۰ درصد مبلغ فاکتور (بدون ارزش افزوده)
نرخ سود: ۳ درصد کمتر از نرخ مصوب شورای پول و اعتبار
دوره بازپرداخت: ۲۴ ماه (قابل افزایش تا ۳۶ ماه)
نحوه پرداخت: خریداران واجد شرایط پرداخت تسهیلات از طریق بانک‌ها به بانک‌های عامل و سایر خریداران تا سقف ۴۰ میلیارد ریال به صندوق های پژوهش و فناوری عامل معرفی می‌شوند.
۶. بسته «رویش»:
هدف کلان و راهبردی زیست‌بوم فناوری و نوآوری کشور، افزایش سهم اقتصاد دانش‌بنیان از تولید ناخالص داخلی به ۷ درصد و تحقق این هدف بزرگ، مستلزم توسعه کیفی و کمی شرکت‌های دانش‌بنیان است. نگاهی اجمالی به تعداد میلیونی دانشجویان، دانش‌آموختگان و اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها حاکی از ظرفیت‌های چشمگیر کشور برای کارآفرینی فناورانه است و به نظر می‌رسد تعداد فعلی شرکت‌های دانش‌بنیان (حدود ۱۰ هزار شرکت) نسبتی با ظرفیت‌های کشور در این زمینه ندارد.
از میان بازیگران مختلف زیست‌بوم فناوری و نوآوری کشور، برخی از آنها و به ویژه شتابدهنده‌ها می‌توانند با تامین ملزومات اولیه کارآفرینی مانند سرمایه بذری، آموزش و مشاوره و فضای استقرار، نقش قابل توجهی در شکل‌گیری کسب‌وکارهای دانش‌بنیان ایفا کنند و نرخ تولد و تثبیت شرکت‌های دانش‌بنیان را افزایش دهند. از این رو، صندوق نوآوری و شکوفایی بر آن شده است تا در قالب برنامه‌ای موسوم به «رویش»، با حمایت از شتابدهنده‌های دانش‌بنیان در قالب هم‌سرمایه‌گذاری، تسهیلات و خدمات توانمندسازی، زمینه را برای شکل‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان جدید فراهم کند.
مهمترین خدمات صندوق به شتابدهنده‌های دانش‌بنیان در برنامه رویش به شرح زیر است:
* هم‌سرمایه‌گذاری با شتابدهنده‌های دانش‌بنیان منتخب در موضوعات اولویت دار با نسبت ۱ به ۱ تا سقف ۱ میلیارد تومان به ازای هر طرح
اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه سرمایه بذری به ازای قراردادهای شتابدهی تا سقف ۲ میلیارد تومان
* اعطای کمک‌هزینه بلاعوض تحقیق و توسعه (موسوم به گرنت) تا سقف سالانه ۵ طرح، هرکدام به میزان حداکثر ۵۰۰ میلیون تومان برای طرح‌های واجد اکتساب فناوری
اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه ودیعه رهن تا سقف ۳ میلیارد تومان به هر شتابدهنده (قابل تمدید تا ۳ سال)
* اعطای تسهیلات بلند مدت با نرخ ۲۰ درصد برای خرید تجهیزات فنی و آزمایشگاهی در مقیاس محدود تا سقف ۵۰ میلیارد تومان
اعطای خدمات بلاعوض توانمندسازی (شامل آموزش و مشاوره، حفاظت مالکیت فکری، توسعه بازار و اخذ مجوزها و استانداردها)
* کمک به شتابدهنده‌ها به منظور معرفی استارت‌آپ‌ها و هسته‌های فناور سرمایه‌پذیر به سرمایه‌گذاران در قالب رویدادهای جذب سرمایه
* تامین رایگان فضای برگزاری کارگاه‌ها و بوت‌کمپ‌های آموزشی و رویدادهای پیش‌شتابدهی یا جذب سرمایه.
۷. بسته «شکوفا»:
یکی از ابزارهای تامین مالی طرح‌های دانش‌بنیان، «تامین مالی جمعی» (Crowdfunding) است که از سال ۱۴۰۰ به همت فرابورس ایران عملیاتی شده است و امکان بسیج و تزریق سرمایه‌های خرد به طرح‌های دانش‌بنیان را فراهم می‌کند. سکوهای تامین مالی جمعی که مجوز فعالیت خود را از فرابورس ایران دریافت می‌کنند، سرمایه‌گذاران خرد (اعم از حقیقی و حقوقی) را به سرمایه‌پذیرها متصل می‌کنند.
این سکوها، شرکت‌های دانش‌بنیان سرمایه‌پذیر را قادر می‌کنند ضمن معرفی طرح‌های خود به سرمایه‌گذاران علاقه‌مند، منابع مالی مورد نیاز خود را جمع‌آوری کرده و طرح‌های خود را به اجرا درآورند. در سمت مقابل، این سکوها به صاحبان سرمایه‌های خرد اجازه می‌دهند که در طرح‌های جذاب دانش‌بنیان مشارکت کنند و از منافع آنها بهره‌مند شوند.
اما از آنجا که تامین مالی جمعی ماهیت مشارکت دارد، سرمایه‌گذاران در سود و زیان طرح‌ها شریک می‌شوند و لذا اصل سرمایه آنها نیز در خطر است. از این رو، صندوق نوآوری و شکوفایی به منظور تشویق سرمایه‌گذاران خرد و به ویژه شهروندان به سرمایه‌گذاری در طرح‌های دانش‌بنیان، ضمانت اصل سرمایه سرمایه‌گذاران در تامین مالی جمعی طرح‌های دانش‌بنیان را در قالب برنامه‌ای موسوم به «شکوفا» در دستور کار خود قرار داده است.
صندوق، امیدوار است اجرای برنامه شکوفا در سالی که با عنوان «جهش تولید با مشارکت مردم» مزین شده است، به گسترش فرهنگ تامین مالی جمعی به عنوان یکی از سازوکارهای مهم مردمی‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان و تعمیق مشارکت مردم در توسعه اقتصاد دانش‌بنیان کمک کند.
۸.بسته «حامی»:
توسعه نوآوری اجتماعی از طریق ابزارهای مالی و تسهیل ورود سرمایه‌های مردمی از رویکردهای این بسته حمایتی است.
حمایت‌های صندوق نوآوری و شکوفایی نقش مهمی در تقویت زیست‌بوم فناوری ایران ایفا کرده است. با اجرای این بسته‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند مسیر رشد سریع‌تری را طی کرده و سهم بیشتری از بازارهای داخلی و بین‌المللی را به دست آورند. استمرار این سیاست‌ها و رفع چالش‌های اجرایی می‌تواند جایگاه ایران را در حوزه فناوری و نوآوری بیش از پیش تقویت کند.
انتهای پیام
